WYŁĄCZ STRES – PROFILAKTYKA STRESU
„Ten stres mnie wykończy” – myślisz sobie stojąc w korku, z perspektywą spóźnienia się na ważne spotkanie. Denerwujesz się w sklepie, w aptece, u lekarza, ciągle coś wyprowadza Cię z równowagi i powoduje poczucie napięcia. Stres chodzi za Tobą jak cień.
Stres jest reakcją na zagrożenia – już ludzie pierwotni mogli dzięki niemu przetrwać, gdyż organizm w niebezpiecznych dla życia sytuacjach generował reakcję walki lub ucieczki. Obecnie nasze ciała wykazują taką samą reakcję na codzienne problemy, mimo że nie jest to już zwykle kwestia walki o przeżycie. Uwolnione zostają substancje chemiczne – adrenalina, noradrenalina i kortyzol. W tym samym czasie przyśpiesza oddech i akcja serca, a krew wykorzystywana do innych, niż istotne procesy – zostaje przekierowana do naszych mięśni i kończyn.
Dlaczego stres nam szkodzi?
Skoro stres jest naturalną reakcją organizmu, czymś potrzebnym, dlaczego więc nam szkodzi? Dlaczego w przypadku chociażby ludzi pierwotnych, stres nie miał tak negatywnych skutków, jak ma to miejsce dziś? Przecież oni walczyli o życie, byli myśliwymi i jednocześnie zwierzyną dla innych drapieżników. Czym jest wobec tego zły stopień w szkole, czy niepowodzenie w pracy? Dlaczego dla nich stres był źródłem przetrwania, a dla nas jest czymś, co wpływa destruktywnie na nasze życie, ciało i umysł?
Odpowiedź kryje się w kwestii ilości bodźców. W przypadku ludzi pierwotnych, po tym jak ich organizm był narażony na sytuację wywołującą poczucie zagrożenia, miał czas wrócić do równowagi, zregenerować się. My nie mamy tego „komfortu”. Ciągle jesteśmy bombardowani czynnikami stresogennymi– co można porównać do spotykania kilka razy na dobę drapieżnika, który chce nas zjeść. Organizm jest więc ciągle w stanie gotowości, walki, nie przełącza się w tryb regeneracji, nie ma czasu na wydalenie substancji chemicznych, wydzielonych do krwi w trakcie sytuacji uznanej przez nas za zagrożenie. W efekcie tego, spada nasza odporność, pojawiają się choroby, organizm i psychika podupadają. Ile może działać lampka, którą się ciągle używa, a nikt jej nie ładuje? Tak samo jest w przypadku organizmu. Gdy nie ma energii, zaczyna gasnąć…
Nadnercza a stres
Nadnercza to niewielkie gruczoły wydzielania wewnętrznego, położone na górnym biegunie nerek. Stale wydzielają do krwi niewielkie dawki adrenaliny, jednak w czasie, gdy odczuwamy gniew, strach, powodują nagłe wydzielanie do krwi dużej jej ilości. W rdzeniu nadnerczy produkowane są też niewielkie ilości noradrenaliny. Hormony wydzielane przez korę nadnerczy pomagają również w sytuacji długotrwałego stresu.
Wraz z hormonami generującymi stres, nadnercza utrzymują procesy metaboliczne, regulują stan zapalny i pomagają zrównoważyć elektrolity. Jeśli codzienne stresory stymulują nadnercza do ciągłej produkcji dużej ilości hormonów, mogą one zacząć pracować mniej efektywnie.
Ponieważ nadnercza zużywają się, mogą nie reagować odpowiednio na stres, zakłócając zdolność do wytwarzania hormonów, których potrzebuje twój organizm, takich jak DHEA, progesteron, testosteron i estrogeny. Kiedy tak się dzieje, mogą pojawić się objawy wskakujące na zmęczenie nadnerczy lub zaburzenia równowagi nadnercza.
Wystąpić może nadczynność nadnerczy (nadmiar produkcji hormonów takich jak kortyzol) lub ich niedoczynność (gdy produkują zbyt mało hormonów):
– wśród objawów nadczynności można wymienić m.in.: problemy ze snem, drażliwość, ataki paniki i lęk, przyrost masy ciała, wysokie ciśnienie krwi, wypadanie włosów, słabe libido, nietolerancja zimna, wieczorne uczucie głodu.
– przy niedoczynności zaś występują m.in.: obniżenie odporności, depresja, uczucie wyczerpania, problemy z porannym wstawaniem, powolne gojenie się ran, niskie ciśnienie krwi, zawroty głowy, wypadanie włosów, niski popęd płciowy,
Zdrowe nadnercza – mniejszy stres
Bardzo ważne jest, aby zachować prawidłowe funkcjonowanie nadnerczy, od ich równowagi bowiem zależy wysokość poziomu stresu, a tym samym to, czy będzie on zaburzał funkcjonowanie naszego organizmu. Powinniśmy dbać o nasze nadnercza i ograniczać czynniki, które mogą powodować zaburzenia ich równowagi. Wśród nich należy wymienić: spożycie kofeiny (w tym kawy, herbaty, napojów gazowanych, napojów energetycznych i kakao), palenie papierosów, spożycie alkoholu, brak snu, brak ruchu, stres, toksyny środowiskowe, pigułki antykoncepcyjne i inne hormonalne ingerencje w organizm, spożycie soi.
Sposoby na poprawę funkcjonowania nadnerczy
Jeśli uważasz, że twoje nadnercza nie funkcjonują prawidłowo, że ich równowaga została zaburzona i przez to jesteś bardziej narażony na negatywne skutki stresu, możesz sobie pomóc:
- Wyeliminuj cukier ze swojej diety.
- Ograniczaj żywność zawierającą związki chemiczne, wysoko przetworzoną. W jej miejsce wprowadź zdrowe, organiczne produkty roślinne.
- Wyeliminuj soję z jadłospisu.
- Zrezygnuj z kofeiny.
- Znajdź alternatywę dla hormonalnej antykoncepcji.
- Unikaj alkoholu.
- Staraj się regularnie ćwiczyć, spróbuj medytacji.
- Jeśli palisz – koniecznie przestań.
- Staraj się chodzić spać i wstawać o regularnych porach, śpij po 7-9 godzin na dobę.
- Unikaj żywności, która może spowodować zachwianie równowagi hormonalnej (mięso i nabiał pochodzące od zwierząt karmionych paszą z hormonami).
- Uprość swoje życie tak bardzo, jak to możliwe. Zrezygnuj z obowiązków, które możesz przekazać innym. Spróbuj zorganizować czas tak, aby go efektywnie wykorzystywać. Wyrzuć wszystkie niepotrzebne i nieużywane rzeczy w myśl zasady „Porządek w mieszkaniu, szafie – porządek w życiu”.
- Staraj się codziennie wyznaczyć sobie czas na odpoczynek. Poleż spokojnie przez kilka minut, głęboko oddychając.
- Kontroluj oddech w sytuacjach stresowych. Wdech – przez nos i wydech przez usta bardzo powoli.
- W grafiku wyznacz sobie czas tylko dla ciebie np. na czytanie książki, słuchanie muzyki, hobby
- Każdego dnia postaraj się spędzić trochę czasu na świeżym powietrzu.
Zadbaj o siebie – profilaktyka stresu
Nie pozwól, aby stres negatywnie odbijał się na twoim zdrowiu. Jeśli zadbasz o swój organizm on odwdzięczy ci się odpornością na choroby, dobrą kondycją, jasnością umysłu… Warto wprowadzić kilka zmian w życiu, by było ono dłuższe i lepsze. Chroniczny stres jest bowiem jak chmura gradowa, która przesłania słońce… Zabiera nam nie tylko zdrowie, ale również radość z życia. Nie pozwól na to – zaprzyjaźnij się ze stresem.
(źródło: Internet)